SAĞLIK KÖYÜ
Bir Sağlık Köyü torunu olarak, bu tarihi köy hakkında bazı araştırmalarda bulundum. Sağlık Köyü'nün ( Çürükinesü - Çürükeynesil) çok eski bir köy olduğunu ve tarihinin Orta Asya - Horasan ve hatta Uzak Asya' ya kadar uzandığını bizlere gösteren bazı veriler ve kayıtlar bulunmaktadır.
Bu tarihi köyümüzün adı bir asır önce
" Çürükinesü" idi. " Çürük- ini-nesli". Kırgız Türklerinin dünyaya bahşettiği çok ünlü iki yazar olan " Aalı Tokombayev" " Yaralı Yürek" adlı eserinde ve Cengiz Aytmatov eserlerinde yer alır...
M. Ö. 201 yılında Kırgızistan / Atbaşı Beldesi 'nde " Çürök Geçidi" bulunur. Yine aynı beldede bugün " Çürök Barajı" mevcuttur.
" Aalı Tokombayev" Çürök = Yaralı Yürek - Kalp olarak açıklar.
" Erinendey Çüröğüm" = Erimiş gibi kalbim.
Kaynak :Aalı Tokombayev - Yaralı Yürek Eseri)
" Çürükkö çakın sezilet" = Dağdaki gece bile yüreğe ( kalbe) yakındır.
Kaynak : Aalı Tokombayev ( Kırgızca)
" Çüröğü bar azamat" = Yürekli delikanlı
" Çürök" =Yürekli
" Calın Çürök" = Sıcak yürekli.
Kaynak : Turusbekov
"Çürök" = Yürek - Kalp
" Cer Çüröğü = Yeryüzünün yüreği
Kaynak : Bökönbayev
" Çürök" = Yürek - kalp
" Çüröğü üşüü" = Yüreği üşümek - yüreği ürpermek.
Kaynak : Türkiye Araştırma Enstitüsü Araştırması
" Çüröğü alıp uçuu" = Yüreği - kalbi uçurmak
Kaynak : Kırgızistan ve Türkiye Türkçesi Deyimleri
" Er Çürök" = Cesur yürekli
Kaynak : Kırgızistan ve Türkiye Türkçesi Deyimleri
" Ay Çürök" = Ay ışığı
" Çürök" = Işık
Kaynak : Manas Destanı
Orhun Yazıtları'nda ise, Bilge Kağan ; kardeşi Gültigin için " İni Gültigin" " İşbara Geçidi' ni geçtik diyor. Anlamı : ( Kardeşim Gültigin'le İşbara Geçidi'ni geçtik)
" İni" = Kardeş anlamındadır.
" Çürök" = Yaralı kalp ve cesur yürek anlamları taşıyor.
"İni" = Kardeş
" Nesü" =Nesli
" Çürükinesü" = Yaralı kardeş nesli, cesur kardeş nesli, Işıklı - Aydın kardeş nesli anlamlarını taşımaktadır.
ÇÜRÜKİNESÜ / ALACANLI MEVKİİ
ALACANLI'NIN VE CANİK İSMİNİN KAYNAĞI
Unutulan Türk Beyliği " Emiroğulları'nın" tarihine göre ; Canik isminin kaynağı Peçenekler olmalı. (42) Anthony Breyer'e göre ;
Canik adı Altıncı Yüzyılda Kafkasya' dan göç ederek Çoruh boylarına gelen " Çan" Kavminden değil ; " Can", isminin " Chani'den - Peçeneklerden gelir" denilmektedir.
CHANİ = CAN = PEÇENEK
Osmanlı Padişahı Sultan Süleyman dönemine kadar ( 1520 - 1566) Gümüşhane'nin adı " Canca Kalesi'nden" gelirdi...
Sultan Süleyman İran Seferi sırasında Harşit boyundan ordusunu " Canca'ya" çıkarır.
Canca Kalesi'nin Peçeneklerine ; " sizin Gümüş madeniniz var. Bundan sonra sizin adınız Gümüşhane olsun der ve Gümüşhane olarak günümüze kadar gelir.
Bölgemizde Kurtuluş Savaşı'na şahitlik eden Sis Dağı' nın eski adı Aladağ'dır. Türk' ün
ana coğrafyası ( Ural - Altay - Tanrı Dağları bileşkesindeki coğrafya)
Altay Dağları'nın doğu silsilesi olan Aladağlar ; ülkemizin bir çok yerinde olduğu gibi ( Adana - Toroslar - Bolu) Sis Dağı'nın da isim babasıdır. Aladağlar ve onbinlerce Türk damgası vurulmuş " Saymalıtaşlar - Tamgalı saylar - Kaya resimleri" bugün hala okumayı bekliyor.
ALACANLI=Ala = Aladağ
Can' lı = Peçenek
Alacanlı = Aladağ'ın Peçenekleri
Yine yöremizde yarım asır önce Terziali
Köyümüzün önceki adı " Canlı" Köyü idi...