Kurtuluş Savaşımız’ın efsane kahramanı, Atatürk’ün fedaisi Milis Piyade Yarbay Osman Ağa hakkında bugüne kadar lehte- aleyhte sayısız kitap, anı, makale, araştırma, inceleme kaleme alınmış; opera bestelenmiş; romanı yazılıp çizilmiş; filmleri yapılmış olmasına rağmen, tarihi roman yazarı üstat merhum Murat Sertoğlu’nun tabiriyle “Hayatı hep sisler arasında kalmıştır”
Peki, “Hayatı sisler arasında kalan” Osman Ağa’yı bir de, Atatürk başta olmak üzere, önemli devlet adamlarının, gazetecilerin, yazarların ağzından, kaleminden dinlemek ister misiniz?
Öyleyse buyurun!
***
Gazi Mustafa Kemal Atatürk:
“…Topal Osman değil, Cumhuriyetin banisi (kurucusu) Osman Ağa!” (Erden
Menteşeoğlu, Yakın Tarihimizde Osman Ağa ve Giresunlular, s.202 )
“…Çarşı içersinde bir yere Osman Ağa’nın altından bir heykeli yapılsa azdır!” (M.Şakir Sarıbayraktaroğlu, Osman Ağa ve Giresun Uşakları Konuşuyor, S.94)
Osman Ağa’nın küçük oğlu Mustafa Bey’e:
“…Baban siyaset kurbanı gitti yavrum!” (a.g.e. S.5)
***
Celal Bayar (Eski Cumhurbaşkanı):
(Kürt isyanlarını anlattığı bölümden)
“…Koçkiri bence hepsinden mühimdir. Yunalılar’a karşı durmak için nasıl tedbir alıyor isek, orada da aynı surette teşkilat yaptık. Esasen Yunanlılar’a karşı durmak için kuvvetimiz kafi değildi. Bunlar da ayrıca çıktı başımıza… Koçkiri’de bir ordu merkezi yapıldı. Onun kumandanlığına size önce bahsettiğim Nurettin Paşa’yı kumandan tayin ettiler. O başardı o işi. Sonra Giresun’dan 1200 kişi ile gelen Topal Osman –çok yakın dostumdur- ın büyük gayretleri oldu. O 1200 kişinin 1000 kişisi sonra orduya, Yunanlılar’a karşı verilmiştir. 200 kişisi de Atatürk’ün Muhafızı olarak Çankaya’da muhafaza edilmiştir.” (Kurtul Altuğ, “Celal Bayar Anlatıyor: Kritik Olayların perde Arkası” Tercüman Gazetesi, 10 Eylül 1986)
***
Kazım Karabekir (Kurtuluş Savaşı’nda Şark Ordusu Komutanı):
“…Celalettin Arif Bey (Erzurum Mebusu ve TBMM II.Başkanı) ve taraftarı kırk imzalı sahte bir telgraf ile Mustafa Kemal Paşa’yı tehdit etmişler. Ben müdahale ettim. Mustafa Kemal Paşa, Kazım Dirik’e; ‘bu kırk kişinin ellerini bağla ve Ankara’ya sevk et’ demiş. Benim müdahalem ile mesele aydınlandı. Mustafa Kemal’in durumu çok zayıflamıştı. Kendisine destek olacak bir kuvvet, Topal Osman’ı ve kuvvetlerini gönderdim.” (Kazım Karabekir, İstiklal Harbimiz)
***
İsmet İnönü (Kurtuluş Savaşı’nda Batı Cephesi Komutanı, Genelkurmay Başkanı, Eski Cumhurbaşkanı ve Başbakan):
“Karadenizli milli kuvvetlerin başında ‘Osman Ağa’ isminde bir kumandan bulunuyordu. Bunlar Karadeniz’den, Giresun’dan gelmişlerdi. Bir askeri kuvvet olarak hemen bütün muharebelere sevk olundular. Muharebelere iştirak ettiler, kahramanca cansiperane çalıştılar. Muharebelerden sonra çok itibarlı ve çok fedakar bir milis kuvveti olarak Atatürk’ün muhafızı durumunda bulunuyorlardı.” (İsmet İnönü’nün Hatıraları, s.611)
***
Tunalı Hilmi (I.Meclis Bolu Milletvekili ünlü hatip):
“Giresun’un gösterdiği fedakarlık, cür’et, kahramanlık ve cesaret kalbimi sevinçle doldurdu!” (Sabahattin Özel, Milli Mücadele’de Trabzon, Ankara, 1991, s.418)
***
Dr.Abidin Bey (I.Meclis’te Rize Milletvekili):
“Giresun’un gösterdiği fedakarlık, Osmanlı ve İslam tarihinde altın kalemle yazılacak şeylerdir..” (Sabahattin Özel, Milli Mücadele’de Trabzon, TTK Yayın.,1991)
***
Miralay Hacı Hamdi Bey (37. Fırka Komutanı):
Daha önceden Osman Ağa’nın adını duyan Mustafa Kemal Paşa, yaptığı bir görüşmede, Harşıt Müdafaası’nda bulunan 37.Fırka Komutanı Miralay Hacı Hamdi Bey’e, “Nasıl bir insandır? diye sorar. O da:
“Son derece güvenilir, Timurlenk gibi bir cengaverdir.” cevabını verir. (Erden Menteşeoğlu, a.g.e., s.24)
***
Genel Kurmay Başkanlığı:
“Sayın: Seyfullah ÇİÇEK,
(…)
Görülüyor ki, Sakarya Meydan Muharebesi’nin kazanılmasında Milis Binbaşısı Osman Ağa’nın kahraman gönüllü 47. Giresun Alayı’nın da diğer muvazzaf alaylar gibi çok büyük kahramanlık göstererek katkısı olduğu muhakkaktır.” (Gn. Kur. Bşk.lığı ATASE Bşk.lığı’nın 26.11.1992 gün ve 92356-92/1. As. T. Krl.yazısı).
***
Falih Rıfkı Atay (Gazeteci-Yazar):
“…Bir zamanlar Topal Osman Karadeniz kıyılarının ‘Destan Kahramanı’ idi.(…)
Halifenin fetvalarına göre Topal Osmanlar, Demirci Efeler, Çerkez Ethemler asi, Aznavurlar kahraman, Anadolu hocalarının fetvalarına göre de Mustafa Kemal ve TBMM’ne karşı koyanlar asi, onları vuranlar ‘Kahraman’dı. (…)
Filhakika, Topal Osman’ın hem yaptığı zulümler anlatılır, hem de onu bir kahraman gibi öven halk türküleri söylenirdi.” (Çankaya, F.Rıfkı Atay, s.262)
***
Emrullah Nutku (Bahriye subayı, Siyasetçi, Hukukçu, Yazar):
“Bütün hayatı ateş ve barut kokuları arasında geçen Osman Ağa’nın İstiklal Harbi’nde çok hizmetleri vardır.” (Yakın Tarihimiz, c.4, sayı:42)
***
Mahir İz (I.Meclis’te Zabıt Katibi):
“…Topal Osman, herkesin baş üstünde taşıdığı ‘Milli’ bir kahramandı” (Yılların İzi, Mahir İz, s.92)
***
Dr.Rıza Nur (I.Meclis’te Sağlık Bakanı):
“Zavallı Ağa şu vatana üç, dört yıldır bence büyük hizmetler etmiş, kellesi koltuğunda çalışmıştır. (…)Hem pek Türkçü, vatanperver, gayretli ve Müslüman idi.” (a.g.e., c.3, s.1181)
“…O yeni bir ‘Köroğlu’dur. ‘Milli bir kahraman’ dır. ‘Halk Kahramanı’dır.” ( Hayat ve Hatıratım, Dr.Rıza Nur, c.3, s.793)
***
H.İzzettin Dinamo (Gazeteci, Tarihi Roman Yazarı):
“…Mangal Yürekli Adam” (Kutsal İsyan, c.2, s.113 “Mangal Yürekli Adamın Hikayesi”)
“Pontosçuların azraili Topal Osman” (c.5, s.504)
“Batum’a ilk kez Topal Osman girdi. ‘Fatih’liklerin armut gibi kolayca devşirildiği bu savaş döneminde Topal Osman’ın Batum Fatihi olması gerekirken, bunu Yakup Cemil sahiplenmişti.” (s.124)
Not: Yakup Cemil, 11 Eylül 1916 tarihinde idam edildiğinden, Batum fatihliği ile ilgisi
yoktur. Yazarın burada yanıldığını düşünüyoruz.
***
Murat Sertoğlu (Gazeteci-Tarihi Roman Yazarı):
“…Senin yüreğinde muhakkak ki Karadeniz’in engin ufukları kadar büyük bir cesaret vardı. Hiçbir aslanın yüreğinde cesaretin bu kadar büyüğü yer almamıştır. Sen memleketin en kara günlerinde mütevazı varlığınla bir yıldız gibi parladın. Hiçbir fırtınanın bulutları senin parlaklığını gideremezdi. En ümitsiz günlerde bile birgün bu vatanın mutlak surette kurtulacağından ve düşmanlardan temizleneceğinden şüphe etmedin.
Topal Osman ve vatan hainliği… Acaba yer yüzünde birbirine uymayacak, bundan daha aykırı iki kelime iki tabir bulunabilir mi? ‘Atatürk’ün, bu milletin muhteşem fedaisi’. İşte hepsi o kadar.” (Tercüman Gazetesi, 3 Mart 1964)
“Kurtuluş Savaşı’nın başlamasından önce Karadeniz kıyılarını Rum çetelerinden temizleyen Giresun’un cesur ve vatansever milis komutanı Osman Ağa” ( Yıllarboyu Tarih, Ocak 1979, sayı:1, s.36)
***
Ömer Sami Coşar (Gazeteci-Yazar):
“…Sakarya Kahramanı”
“Karadeniz boylarında Pontus Rum Devleti hayallerine darbe vuran adam” ( Atatürk’ün Muhafızı Topal Osman, Ömer Sami Coşar, Harman Yayınları, İstanbul, 1971)
***
Prof.Dr.Faruk Sümer (Tarihçi):
“Gerçek bir kahraman ve vatansever bir Türk olan merhum Osman Ağa…” (Tirebolu Tarihi, Prof.Dr.Faruk Sümer, s.139)
***
Ergun Hiçyılmaz (Gazeteci-Yazar):
“…Karadenizliler Milli Mücadelenin en önemli insanlarıdır. Onlar olmasaydı, Anadolu’yu birleştiremezdik. Topal Osman ve Giresun Uşakları özellikle bunlar çok büyük rol oynamışlardır.
Bugün ayaklarımızın üzerinde durabiliyorsak, bunu ayaklarından asılanlara borçluyuz.” (Ergun Hiçyılmaz’la yapılan söyleşiden, Giresun Dergisi, sayı:74 ve Giresun Dergisi’nin Dedeman Oteli’ndeki ödül töreninde söylediklerinden…)
***
Yavuz Bülent Bakiler (Gazeteci-Şair-Yazar):
“…Bütün Karadeniz bugünkü huzurunu önce O’na borçludur! Sadece Karadeniz mi? Hayır! Bütün Türkiye! Çünkü Topal Osman ve yiğit arkadaşları olmasaydı, yüreğimiz, Güneydoğu ihaneti yanında bir de Karadeniz kundaklamasıyla dağlanacaktı.” (Türkiye Gazetesi, 26.08.1995)
***
Suat Yalaz (Çizgi roman üstadı-Yazar):
“…Cumhuriyetimizin temel taşlarına kanlarını karıştıran Topal Osman Ağa gibi bir kahramanın torunları olmakla övünmekte çok haklısınız. Sizlere gıpta ediyorum. Eminim Vatan tehlikeye düştüğünde, bugün bile Giresun’dan daha nice Topal Osmanlar çıkacak ve ilk saflarda yerlerini alacaklardır.” (Suat Yalaz’la yapılan söyleşiden, Giresun Dergisi Sayı:71)
***
Altemur Kılıç (Gazeteci-Yazar):
“…Topal Osman gerçek bir Anadolu yiğidi, gerçek bir kahramandır. Giresun’da ve civarında nesillerden nesillere geçecek bir efsanedir…” (Ortadoğu Gazetesi)
***
Emin Çölaşan (Gazeteci-Yazar):
“…Bilirsiniz, Pontus olayına karşı ilk savaşı veren, Giresunlu Kahraman Topal Osman ve çetesi olmuştur. Pontus Rumları uzun çabalardan sonra temizlenmiş, Mustafa Kemal Paşa’nın Ankara’daki muhafızlığına getirilmiştir…” (Hürriyet, 25.08.1995)
“…Karadeniz’de Pontus Rumları ayaklanmış. Giresun’dan çıkan Topal Osman isimli bir kahraman, bunları tepelemeye başlamış…Ve bizim medya korosundan bir yaygara daha kopuyor: ‘Bu nasıl demokratlık?.. Topal Osman katildir. Derhal yargılansın…” (Hürriyet, 13.4.1996)
“…Rumlarla ilk mücadeleyi, katıksız bir sivil kahraman olan Giresunlu Topal Osman başlattı. (…) Vatana ve Atatürk’e büyük hizmet vermiş bir sivil kahramandı. Pontus deyince akla Topal Osman gelir. Topal Osman Giresun kalesine gömüldü. Mezarı, 1925 yılında Atatürk’ün emriyle kalenin en yüksek yerinde yaptırılan anıt mezara taşındı. Orası yıllardan beri bir ziyaret yeri.” (Hürriyet, 9.5.2006)
“…Yerli Rumlar Kurtuluş Savaşımızda düşman ordusuyla işbirliği yaptılar. Karadeniz’de Pontus Rum devleti kurma sevdasına kapıldılar. Bunları ordumuzla birlikte Giresunlu milis kahraman Topal Osman temizledi. Geri kalanları ya kaçtı, ya da Lozan Anlaşması uyarınca mübadele ile gittiler.
Vatanımız, bu düşman unsurlardan böylece temizlendi ama çok boğuştuk, kan kaybettik, çok zor günler geçirdik.
Şimdi düşünüyorum, ya bunlar Türkiye’de kalmış olsalardı!... Şimdi başımızda Kürtçülük ve PKK olayı dışında bir de Rum ve Ermeni baskısı, belki bunların terörü olacaktı.
Vatanı bu yabancı unsurlardan, isyancılardan, ihanet şebekelerinden kurtaran Talat Paşa, Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü, Topal Osman gibi asker ve sivil kahramanlara hep teşekkür borçluyuz.
Yatıp kalkıp onlara dua edelim.” (Sözcü, 22.9.2010)
***
Yavuz Bahadıroğlu (Gazeteci-Yazar):
“…Önce Gazi Topal Osman kimdir?
(…) Tarihçi vicdanı, böyle birinin göğsüne rahatlıkla ve hiç çekinmeden ‘kahramanlık Madalyası’ takabilir. Ancak tarihçinin görevi ‘kahraman’ belirlemek değil, doğru tesbitler yapmaktır.
Birinci tespit: Topal Osman tam bir vatanseverdir…
İkinci tespit: Topal Osman, yeri geldiğinde hayatını vatanı için hiçe sayabilen bir fedakardır…
Üçüncü tespit: Topal Osman, kendisi için bir şey istemeyen bir insandır…
Dördüncü tespit: Mustafa Kemal’e bağlıdır…(O kadar bağlıdır ki, Atatürk, ondan başkasına güvenememiş, kendisini koruma görevini ona ve arkadaşlarına vermiştir.”(Vakit Gazetesi )
***
Turgut Özakman (Araştırmacı-Yazar):
“…47.Alay hem Sakarya’da, hem Büyük Taarruz’da görev almıştır. M.Kemal Paşa’nın muhafızları 47.Alayın Giresunlu seçkin gençleriydi. M.Kemal Paşa’yı çok iyi korumuşlardır.
Osman Ağa bir suç işledi diye hepsini aşağılamak ve Osman Ağa’nın kahramanlıklarını yok saymak olur mu? Meclis’in, ölüyü mezardan çıkartıp astırması, bu kahramanları aşağılamaya yeltenmesi Birinci meclis’in büyük yanlışları arasında yer alacak, büyüklüğünü lekeleyecektir.” (Cumhuriyet Türk Mucizesi, s.425-426)
***
Gnrl.İsmail Hakkı Tekçe (Osman Ağa’yı yaralıyken öldürdüğü iddia edilen Muhafız Taburu Komutanı):
“Osman Ağa vatansever bir insandı. Giresun Belediye Başkanı idi. Pontus çetelerinin yaptığı zulümden dolayı dehşetli Rum düşmanıydı. Bunda da haklıydı. Pontuslu Rumlar Giresun çevresinde Türk halka yapmadık vahşet bırakmamışlardı. Kurtuluş Savaşı sırasında önce Ankara’ya bir takım yolladı. Sakarya Savaşı’na Giresunlular Alayı ile katıldı.” (Hasan Pulur, “Muhafızı Atatürk’ü Anlatıyor” )
***
Bu yazılanları birer satırla özetlersek Osman Ağa:
* Atatürk’e göre;
“Topal Osman değil, Cumhuriyet şehidi, Cumhuriyet’in banisi Osman Ağa’dır. “Altından heykeli dikilmesi gereken bir kahraman”dır.
* Murat Sertoğlu’na göre;
“Atatürk’ün ve bu milletin muhteşem fedaisi”dir.
* Hasan İzzettin Dinamo’ya göre;
“Batum Fatihi”dir, “Mangal yürekli adam”dır, “Pontuslular’ın azraili”dir.
* Ömer Sami Coşar’a göre;
“Sakarya Kahramanı”dır, “Rum Pontus Devleti hayallerine darbe vuran adam”dır.
* Dr.Rıza Nur’a göre;
“Milli Kahraman”dır, “Halk Kahramanı”dır.
* Falih Rıfkı Atay’a göre;
“Destan Kahramanı”dır, “Yeni Köroğlu”dur.
* Prof.Dr. Faruk Sümer’e göre;
“Gerçek bir Anadolu yiğidi”dir.
* Altemur Kılıç’a göre;
“Nesillerden nesillere geçecek efsane kahraman”dır.
* 37.Fırka Kumandanı Miralay Hacı Hamdi Bey’e göre;
“Timurlenk gibi bir cengaver”dir.
* Yavuz Bahadırlıoğlu’na göre;
“Tam bir vatansever”dir.
* İsmail Hakkı Tekçe’ye göre;
“Osman Ağa vatansever bir insan”dır.
*Emin Çölaşan’a göre;
“Vatana ve Atatürk’e büyük hizmet vermiş bir sivil kahraman” dır.
Ve…sonuç olarak;
* O bir “Balkan Savaşı Gazisi”dir.
* O bir “Kafkas Cephesi Gazisi”dir.
* O bir “İstiklal Savaşı Gazisi”dir.
Ruhu şad, mekanı cennet olsun.
(*) “TOPAL OSMAN (OSMAN AĞA), ( Seyfullah Çiçek, Arı Sanat Yayınevi, İstanbul, 201) kitabımızdan özetlenmiştir.