Genelde dini bayramlarda çok duyuyoruz bu sözü; artık milli bayramlar için de söyleniyor tekerleme gibi dilimize dolanan bu cümle. Nerede o eski bayramlar?
Dini bayramların olsun milli bayramların olsun eski tadı tuzu kalmadı.
Nerde o coşkulu bayramlar!
Yeni Türkiye'nin bayramları bu kadar oluyor nedense.
19 Mayıs Bayramı da nerde o eski bayramlar dedirtecek kadar sönük geçti.
Eski Türkiye'de Gençlik ve Spor Bayramı olarak kutlanırdı. Atatürk 23 Nisan'ı çocuklara 19 Mayıs'ı da gençlere armağan etmişti.
Çocuklar 23 Nisan'ı, gençler de 19 Mayıs'ı kendilerine özgü gösterilerle kutlardı. Bu kutlamalara bütün şehir katılırdı nerdeyse. Meydanlara sığmazdı insanlar.
Gençlerin 19 Mayıs kutlamaları gerçekten muhteşem olurdu. 19 Mayıs Bayramı statlarda kutlanırdı eskiden. Öğrenciler aylar öncesinden çalışmaya başlardı. Okulların beden eğitimi öğretmenleri günlerce çalıştırırdı törenlere katılacak öğrencileri.
Kız öğrencilerin hareketleri ayrı erkek öğrencilerin hareketleri ayrıydı.
Gençlik ve spor Bayramı il ve ilçe statlarında yapılır, öğrenci velileri ve o şehrin insanları tribünlerde oturarak seyrederlerdi. Müzik eşliğinde spor kıyafetlerle sunulurdu hareketler. Yemyeşil stadyumlar rengârenk olurdu.
Asıl o finalde, gençlerin birbirlerinin omuzlarına basarak oluşturdukları kule bayram gösterilerinin en anlamlı gösterisi olurdu. En üste çıkan genç koynundan bir Türk bayrağı çıkarıp açardı ve stat alkıştan yıkılırdı.
Bir iki gün önce yine bir 19 Mayıs bayramı yaşadık.
Ve, nerde o eski bayramlar diye sorduk.
Hepimiz biliyoruz ki milli bayramlarımız birer bahane ile bugünkü hale getirildi.
Dilim varmıyor ama sanki bilerek sönük geçmesi sağlandı. 23 Nisan'lar okul bahçelerinde sadece o okulun öğrencileriyle kutlanıyor. Şehir meydanlarında o bayramlar yok artık. Şehirlerde bir bayram havası soluyamıyoruz.
O bayramların temsil ettiği gün ve tarihler önemsileştiriliyor sanki. O gün ve tarihler bir anlam ifade ediyor Türkiye Cumhuriyeti için.
Gençlik ve Spor Bayramı sıradan bir günde kutlanmıyor, Atatürk'ün Samsun'a çıkış tarihi olan 19 Mayıs'ta kutlanıyor. Atatürk'ün Samsun'a çıkışı bir anlam ifade ediyor Türkiye Cumhuriyeti için. O anlama derinlik katmak için bayram yapıyor insanlar.
Yeri gelmişken parantez içi bir ayrıntıyı da kayda geçmek istiyorum.
Atatürk 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun'a çıktı ve oradan Amasya'ya geçti. 22 Haziran 1919 tarihinde de Amasya Tamimi diye bilinen o bildiriyi yayınladı. Sonra Sivas ve Erzurum Kongreleri geldi sırayla.
Amasya Tamimi öncesi Saraydüzü Kışlası'nda toplantılar yapıldı. Bu kışla daha sonraki yıllarda müze haline getirildi.
2018 ya da 2019 yılında Amasya'ya gittiğimizde bu müzeyi gezmiştik. Özellikle Atatürk ve arkadaşlarının balmumu heykelleri dikkatimizi çekmişti. Hemen giriş katta ve büyükçe bir salondaydı.
Bu yıl, 2023'ün Mart ayında yine Amasya'ya gittik ve müzeyi gezmek istedik. İstedik ancak müze 2021 yılının Mart ayında İl Halk Kütüphanesi olmuş. O balmumu heykeller de en üst katta küçük bir salona alınmış.
Bina eski olduğu için asansör yok, yaşlı ve engelli insanların o merdivenleri çıkıp da o heykelleri görmesi mümkün değil. Adeta insanların görmesi bilerek zorlaştırılmış gibi. Çok şaşırdık ve çok da üzüldük. Sanki bir tarih örtülmeye çalışılmış.
İnsan şimdi sormadan edemiyor, o tarihi örtenlerle bu bayramların sönük geçmesini sağlayanlar aynı düşüncenin ürünü olabilir mi? Dini bayramlar için bir yorum yapamasak da milli bayramlar için; nerede eski bayramlar sorusunun cevabını bulmuş gibiyiz.
O bayramlar ve günler bir şekilde bilerek ve isteyerek böylesine sönükleştiriliyor.