Erzincan'ın İliç ilçesinde meydana gelen ihmale dayalı maden kazası ülkemizin maden gerçeğinin tartışılması gerektiğini gündeme getirdi. Yer altı zenginliklerimizden ülke olarak ne kadar yararlanıyoruz? İşletilen altın madenlerinden bireysel olarak ne kadar yararlanıyoruz? Madenlerimizle gurur duyuyoruz da işletilen madenlerden Türkiye Cumhuriyeti olarak ne kadar kazanç sağlıyoruz? Bu kazanç refah düzeyimizi ne kadar yükseltiyor? Bu kadar madenimiz varsa ülkemizde bu ekonomik kriz neden yaşanıyor? Neden bütçemiz açık veriyor? Neden enflasyon bu kadar yüksek? Önce kocaman bir yalan söylediler. Lozan Antlaşması'nın gizli maddeleri varmış ve bu maddelere göre madenlerimizi işletemiyormuşuz! 1923 yılında bu maddeler açıklanacakmış ve madenlerimizi işletebilecekmişiz. Buyurun açıklayın o gizli maddeleri, 1923 ü geride bıraktık! İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Hüseyin Öztürk Tirebolu'nun Yukarı Boğalı köyündendir. Yaz ayları, tamir ettirdiği büyük dedesinin köy evinde kalarak tatil yapar. Yakın geçmişte yukarıdaki sorulardan oluşan bir söyleşi yapmıştık Prof. Dr. Hüseyin Öztürk'le. Bugün o söyleşiden yararlanarak ülkemizin maden gerçeğini satırbaşlarıyla gündeme getirmenin çok yararlı olacağını düşünüyoruz. Türkiye, madenlerini işleterek ne oranda para kazanıyor? Ülkeler, işletilen madenlerden “Devlet Hakkı” olarak oransal anlamda bir para alırlar. Bu oran ocaktan çıkan işlenmemiş malzeme üzerinden alınır. Altın gümüş gibi kıymetli madenlerde yüzde 4, bakır kurşun çinko gibi madenlerde yüzde 2 dir. Bu oran gelişmiş ülkelerde yüzde 10 a kadar çıkar. Az gelişmiş ülkeler yatırımcı çekmek için bu oranı düşük tutarlar. Ülkeler bir de ticari faaliyetlerle ilgili vergi alırlar. Prof. Dr. Hüseyin Öztürk'e göre asıl sorun çıkartılan madenlerin Türkiye'de işlenmeyişidir. Türkiye'de 1 milyon tona yakın çinko madeni üretiliyor ancak işlenmek üzere Çin ve Romanya'ya gönderiliyor. Türkiye'de çinko fabrikası yok. Sırf maden ham maddesi çıkarmak için doğayı bu kadar tahrip etmenin anlamı yok diyor Hüseyin Öztürk. Bizde yapılan da tam olarak bu! Madeni taş toprak olarak yurt dışına satmanın doğru bir iş olmadığı görüşünde Hüseyin Hoca. Kaldı ki o yüzde 2 lik Devlet Hakkı'nı bu taş toprak üzerinden alıyoruz. Ham madde olarak çıkartılan madenlerin ülkemizde işlenip ayrıştırılmasının gerekliliğini vurguluyor. Bunun dışında her şey bir doğa tahribatıdır. Ülke olarak kayda değer bir kazanım söz konusu olmayacaktır. Bir başka konu da açık madenciliktir. Daha ucuz bir işletme şekli olduğu için tercih edilmektedir. Eski maden kanununa işletmecilik yapanlar saha düzeltmesi yapmıyorlar. Yeni maden yasasına göre maden işletmecisi firmalar işleri bittiğinde çevre düzenlemesi yapıyorlar. Bunun örnekleri olduğunu söylüyor Hüseyin Öztürk. Görüntülerden izlediğimize göre Erzincan İliç'te açık bir maden işletmeciliği yapılmış. Maden özelliği taşımayan toprak kısım bir alana, nakliyeden kazanmak için aşırı yığılmış. Ve malum sonuç ortaya çıkmış. Ülkemizin bu madenden kazancı ham madde olarak çıkarılan taş toprak üzerinden altın olduğu için yüzde 4, diğer madenlerden ise yüzde 2; bu kadar tahribata ve can kaybına değer miydi diyesi geliyor insanın! İnsan şunu istiyor; devletimiz ve ülkeyi yönetenler ülkemizin maden gerçeğini bu millete bir anlatıverseler. Her şey çok açık ve bilgilendirici bir ortamda yapılsa! Ya da muhalefet partileri ülkemizin maden gerçeğiyle ilgili bu milleti ayrıntılı bir şekilde bilgilendirseler… Ve insanlarımız yüzde 2 veya yüzde 4 için değer mi deseler!