Henüz o zamanlar daha 7 yaşlarındaydım,takvim yaprakları 1978 yılını gösterirken sıcak bir temmuz ayının ilk haftası Salı günüydü.tam bir Osmanlı kadını olan babaannemle birlikte sabahın erken saatlerinde Pazar eksiği görmek için dar ve patika yollara revan olmuştuk.yol yürürken bazen kızdığı zaman “andır galsın heri”derdi,baba annem fazla gülmez ciddiyeti her zaman en hat safhada tutan bir yapıya sahipti.her Karadenizli yaşlı insanının kullandığı “andır galsın heri” kelimesinide babaannem de sık sık kullanırdı.çocukluktan beridir aşina olduğumuz bu kelimeyi sadece duyar üzerinde durup umursamazdık.her defasında sorardım kendime acaba ne demek istedi diye.çocuk halimizle bizler bile sık sık kullanmaya başladığımız bu kelimenin anlamını bilmeden idrak etmeden sürekli sarfediyorduk.sanki dil aşina olmuştu.sadece bizmi ev halkı mahallelisi köylüsü kullanır sürekli kulaklarımızda yankılanıp dururdu.yolculuğumuzun patika yolların bitiminde köy dolmuşuna binmiştik.dolmuş içinde ücretlerin toplanmasını müteakip bir yaşlı kadın(kocakarı)başında keşanı belinde peştamali tam bir karadeniz esintisi savuran bu yaşlı kadın,yandaki kadına yüksek sesle anlatıyor kızgın ve öfkeli bir ses tonuyla “andır galsın heri”,andır galsın heri aynı kelimeyi defalarca söyleyip tekrar ederek en sonlarında da “adı batasıca”demişti.bilinmeyen kelimeler albümüme bir kelime daha eklenmişti,”adı batasıca”.çocuk halim merakımı körüklüyordu.zaten küçücük dolmuş ne söylesen söz kulaklara ben geldim diyordu. baktım kadın gelinini yerden yere vuruyor öfkesi tavan yapmıştı.dolmuşta yer olmadığı için dolmuş parasından kurtulmak içinde aynı zamanda ayakta yolculuk ediyordum,yolculuk dediğime bakmayın 9 km lik yol sadece.Görele’ye gidip Görele dondurması yemeden köye çıkmak olmazdı.o zamanlar dondurmacılar Hasan ağa caminin önünde satış yaparlardı.dondurmacının önünde cam bardakta metal kaşıkla yudumlarken dondurmayı yine kulağıma dokundu “andır galsın heri” kelimesi,nereye baksam sanki duyacak gibiydim.caminin karşı sokağında sol tarafta bir tane gaz yağı satan dükkan vardı,kadıncağız bağırdı ura Mustafa o bidonu niye doldurmadın diye ,adam karısına gaz yağına zam gelmiş pahalanmış diyor,kadında yine tipik ve sinirli bir karadeniz kadını edasıyla Allah belasını versin “andır galsın heri” “andır galsın heri”tekrarlayıp duruyordu.o günler daha dün gibi aklımda unutmam mümkün değil. Bir çok büyüğümüzün bile günümüzde rastgele gele hala kullanıp anlamını bilmediği bir gerçektir bu kelimenin.bazen duyduğu şekilde bilmeden sarfetti bazende gerçekten taş gediğine otursun diye bilerek kullandı bu kelimeyi.bazılarımız ise eminimki anlamını hiç merak etmemiş ama yinede kullanmıştır. “Andır galsın heri”kelimesi karadeniz yöresine özgü olup özellikle Giresun bölgesinde kullanılmaktadır.erkeklerden çok daha ziyade kadınların kullandığı bir kelimedir.”Andır galsın” demek”lanet olsun ,olmaz olsun,uzak dursun” anlamında kullanılan bir deyimdir.”heri”kelimesi ise beğenilmeyen,istenmeyen,hoş karşılanmayan durumu ifade eder,yada istenmeden kabul etme anlamında kullanılır. Maalesef bölgemize has yüzlerce kelime deyimler mevcuttur,yeni nesil bu kelimeleri duymadığı ve anlamını bilmediği için bu kelimeler ve deyimler büyüklerimizin ardından unutulmaya yüz tutmuşlardır.belki 30-40 sene sonra yeni jenerasyonun eskilerin yerini alması sebebiyle bu sözcükler sadece arşivde ve sözlüklerin satır aralarında yer alacaklardır. Bizi biz yapan bizi orjinallikten koparmayan tamamen doğallığımızı karşı tarafa lanse etmemizi sağlayan değerlerimizi yaşatmak dileğiyle. Kalın sağlıcakla SAYGILARIMLA
Anasayfa
Yazarlar
Halil PIRMUT
Yazı Detayı
Bu yazı 183+ kez okundu.
ANDIR GALSIN HERİ
Henüz o zamanlar daha 7 yaşlarındaydım,takvim yaprakları 1978 yılını gösterirken sıcak bir temmuz ayının ilk haftası Salı günüydü.tam bir Osmanlı kadını olan babaannemle birlikte sabahın erken saatlerinde Pazar eksiği görmek için dar ve patika yollara revan olmuştuk.yol yürürken bazen kızdığı zaman “andır galsın heri”derdi,baba annem fazla gülmez ciddiyeti her zaman en hat safhada tutan bir yapıya sahipti.her Karadenizli yaşlı insanının kullandığı “andır galsın heri” kelimesinide babaannem de sık sık kullanırdı.çocukluktan beridir aşina olduğumuz bu kelimeyi sadece duyar üzerinde durup umursamazdık.her defasında sorardım kendime acaba ne demek istedi diye.çocuk halimizle bizler bile sık sık kullanmaya başladığımız bu kelimenin anlamını bilmeden idrak etmeden sürekli sarfediyorduk.sanki dil aşina olmuştu.sadece bizmi ev halkı mahallelisi köylüsü kullanır sürekli kulaklarımızda yankılanıp dururdu.yolculuğumuzun patika yolların bitiminde köy dolmuşuna binmiştik.dolmuş içinde ücretlerin toplanmasını müteakip bir yaşlı kadın(kocakarı)başında keşanı belinde peştamali tam bir karadeniz esintisi savuran bu yaşlı kadın,yandaki kadına yüksek sesle anlatıyor kızgın ve öfkeli bir ses tonuyla “andır galsın heri”,andır galsın heri aynı kelimeyi defalarca söyleyip tekrar ederek en sonlarında da “adı batasıca”demişti.bilinmeyen kelimeler albümüme bir kelime daha eklenmişti,”adı batasıca”.çocuk halim merakımı körüklüyordu.zaten küçücük dolmuş ne söylesen söz kulaklara ben geldim diyordu. baktım kadın gelinini yerden yere vuruyor öfkesi tavan yapmıştı.dolmuşta yer olmadığı için dolmuş parasından kurtulmak içinde aynı zamanda ayakta yolculuk ediyordum,yolculuk dediğime bakmayın 9 km lik yol sadece.Görele’ye gidip Görele dondurması yemeden köye çıkmak olmazdı.o zamanlar dondurmacılar Hasan ağa caminin önünde satış yaparlardı.dondurmacının önünde cam bardakta metal kaşıkla yudumlarken dondurmayı yine kulağıma dokundu “andır galsın heri” kelimesi,nereye baksam sanki duyacak gibiydim.caminin karşı sokağında sol tarafta bir tane gaz yağı satan dükkan vardı,kadıncağız bağırdı ura Mustafa o bidonu niye doldurmadın diye ,adam karısına gaz yağına zam gelmiş pahalanmış diyor,kadında yine tipik ve sinirli bir karadeniz kadını edasıyla Allah belasını versin “andır galsın heri” “andır galsın heri”tekrarlayıp duruyordu.o günler daha dün gibi aklımda unutmam mümkün değil. Bir çok büyüğümüzün bile günümüzde rastgele gele hala kullanıp anlamını bilmediği bir gerçektir bu kelimenin.bazen duyduğu şekilde bilmeden sarfetti bazende gerçekten taş gediğine otursun diye bilerek kullandı bu kelimeyi.bazılarımız ise eminimki anlamını hiç merak etmemiş ama yinede kullanmıştır. “Andır galsın heri”kelimesi karadeniz yöresine özgü olup özellikle Giresun bölgesinde kullanılmaktadır.erkeklerden çok daha ziyade kadınların kullandığı bir kelimedir.”Andır galsın” demek”lanet olsun ,olmaz olsun,uzak dursun” anlamında kullanılan bir deyimdir.”heri”kelimesi ise beğenilmeyen,istenmeyen,hoş karşılanmayan durumu ifade eder,yada istenmeden kabul etme anlamında kullanılır. Maalesef bölgemize has yüzlerce kelime deyimler mevcuttur,yeni nesil bu kelimeleri duymadığı ve anlamını bilmediği için bu kelimeler ve deyimler büyüklerimizin ardından unutulmaya yüz tutmuşlardır.belki 30-40 sene sonra yeni jenerasyonun eskilerin yerini alması sebebiyle bu sözcükler sadece arşivde ve sözlüklerin satır aralarında yer alacaklardır. Bizi biz yapan bizi orjinallikten koparmayan tamamen doğallığımızı karşı tarafa lanse etmemizi sağlayan değerlerimizi yaşatmak dileğiyle. Kalın sağlıcakla SAYGILARIMLA
Ekleme
Tarihi: 30 Kasım 2021 - Salı
ANDIR GALSIN HERİ
Yazıya ifade bırak !
Bu yazıya hiç ifade kullanılmamış ilk ifadeyi siz kullanın.
Okuyucu Yorumları
(0)
Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.