Son günlerde, aslında gündemin başköşesinde tartışılması gereken tek konunun ANAYASA olması gerekir. ANAYASA MAHKEMESİ bir karar veriyor, yine bir üst hukuk kurumu verilen bu karara uymadığı gibi bu kararın geçersiz olduğu doğrultusunda karar alıyor. Bu nasıl oluyor, demokratik ülkelerde anayasaların anlamı nedir. Anayasa kurallarının tanınmadığı ülkede yönetim anlayışı nedir. Ben de konuyu kendimce, bir öğretmen gözüyle irdelemeye çalıştım. Anayasa ile ilgili kaynaklara baktım. Ülkelerdeki ANAYASA çalışmalarını biraz irdeledim. Her ülkenin ANAYASA kuralları farklı farklıdır. Her ülke kendi toplumsal yapılarına göre kurallar bütününü halk oylamaları ile belirlerler. Bu uygulama demokratik ülkeler için geçerlidir. ANAYASA; Örgütlenmiş toplumlarda devletin yönetim biçimini belirten, yasama yürütme, yargılama erklerinin nasıl kullanılacağını gösteren, yurttaşların hak ve ödevleri, özgürlüklerini saptayan düzenleyen yasa sıralamasında en önde gelen yasa olarak tanımlanmaktadır. Anayasaların kuralları arasında yasaların anayasaya aykırı olamayacağı da vardır. Anayasa; ülke üzerindeki egemenlik haklarının kullanım yetkisinin içeriğini belirttiği şekliyle devlete verildiğini belirleyen toplumsal sözleşmedir. Yukarıda belirttiğim bilgiler akademik verilerden aldığım klasik bilgilerdir. ANAYASA kurallar bütünüdür, toplumsal sözleşmedir. Üst düzey hukuk yapımcılar bir araya gelerek toplumun tarih boyunca oluşturduğu yaşam alışkanlıkları(Gelenek, görenek) ile evrensel hukuk normlarını da dikkate alarak ülkenin yönetim şeklini, nasıl yönetileceğini belirleyen kurallar bütününü hazırlar, ortaya çıkarır. Uzun araştırma, tartışma ve müzakereler sonucu toplumun sosyal yapısı dikkate alınarak ortaya çıkarılan bu kurallar bütünü bir referandumla halka sorulur. Halk özgür iradesi ile kuralları kabul veya reddeder. Kabul ettikten sonra o ülkenin yönetim şekli, güçler arasındaki ilişki belirlenmiş olur. Halk oylaması ile kabul edilip yürürlüğü giren kurallar bütünü tüm kurum ve insanları bağlar. Hiçbir kurum ve kişi Anayasanın içeriğine ters olacak bir davranış içine geremez. Anayasalar halk iradelerini temsil ederler. Anayasaya karşı olmak halk iradesine karşı olmak gibidir. Zamanın koşullarında ortaya çıkan gereksinim doğrultusunda TBMM de tartışılarak yasalar kabul edilirler. Bu yasaların Anayasaya uygun olup olmadıkları ANAYASA MAHKEMELERİ tarafından denetlenir. Yasanın Anayasaya uygun olmaması halinde yasa Anayasa mahkemesi tarafından iptal edilerek tekrar tartışılması için meclise geri gönderilir. Anayasa mahkemesinin kararları tüm kurum ve tüzel kişileri bağlar ve kesindir. Anayasa Mahkemesi anayasanın güvencesidir. Anayasa Mahkemesini tanımamak Anayasayı tanımamak demektir. Anayasayı tanımamak, TCK nın ilgili maddelerinde değerlendirilir. Ortada garip bir durum vardır. Geçmiş zamanlarda benzer olaylarda uygulanan Anayasa kurallarının hemen hemen aynı olay karşısında uygulanmamasının altında yatan gerçek ya da gerekçe nedir. Bunun açıklıkla kamuoyuna anlatılması gerekmektedir. Geçmişteki koşullar ile zamanımız koşulları arasındaki değişim nedir. Yoksa toplumun bilgisi dışında yönetim anlayışımızda bir değişiklik mi olmuştur. Barışın egemen olduğu tam demokratik bir yaşam ve yeni yılda sağlık ve mutluluk dileklerimle. 03.01.2024 Hüseyin ÇAKICI Emekli Tarih Öğretmeni