İyi akşamlar dostlar, bu gün 26. Şubat, Efsane Milli Bakanımız hemşehrimiz Hasan ali Yücel'in ölüm yıl dönümü. Büyük eğitimci Köy enstitülerinin kurucusu 26. Şubat 1961 yılında aramızdan ayrıldı. Dünyada ilk defa üretime dönük eğitim modeli olan enstitüleri bizlere kazandırdı. Tabiki yanında büyük eğitimci İsmail Hakkı Tonguç ta vardı. Osmanlı döneminde yıllarca kinci palana atılmış hor görülmüş Anadolu halkının alnına ilk defa güneş vurdu. Köy Enstitüleri ile Anadolu'nun her tarafında çiçek gibi açan bu okullar köy çocuklarını eğiterek yine köylere gönderip köylün kara talihini değiştirme çabası içine girdiler. Bu okullardan mezun olan gençler "Ziraatci, sağlıkçı ve öğretmen olarak köylere dağıldılar. Yıllarca unutulmuş köylük kesimin alnına ışıklar vurmaya başladı. İkinci Dünya Savaşının Dünyayı yaşanmaz hale getirdiği bu dönemde Anadolu köylüsü kendi çabası ile yaşamayı becermiş hatta Osmanlının bıraktığı borç taksitlerini de ödeyebilmiştir. Üretime dönük bilimsel bu eğitim sistemi egemenlikleri elden giden yada gideceğini düşünen feodal beyler ve toprak ağalarını rahatsız etti. İktidara talip olan gerici siyasilerle anlaşarak Köy Enstitülerinin kapatılmasına karar verdiler. Bu konu da daha önce yazdığım konferanslarda anlattığım bir bilgiyi sizlerle paylaşmak istiyorum. 1974 yıllarında bu olay Cumhuriyet Gazetesinde bir kaç kez yayınlandı. " Yetmişli yıllarda Hindistan'da UNESCO tarafından bir konferans düzenlenir. Bu konferansa bir Türk delege de katılır. Hindistan da büyük bir coğrafyada o coğrafyanın özellikleri doğrultusunda Anaokulundan üniversiteye kadar örgütlenen eğitim sistemi tartışılmaktadır. Coğrafi koşullar dikkate alınarak üretime dönük eğitim sistemdir. Bizim Türk yetkili Hintli yetkiliye bu harika eğitim sistemini nereden aldıklarını sorar. Hintli yetkili bu sistemi bize Amerika tavsiye etti, ancak bu amerikan sistemi değil ilk defa Türkiye de uygulanan Türk eğitim sistemidir diye cevap verir. Türk yetkilinin Köy Enstitülerinden haberi yoktur. Şaşırır bir şey diyemez. Türkiye'ye geldiğinde Köy enstitüsü ile ilgili lehte ve aleyhte tüm yazıları okur. Köy Enstitülerinin neden kapatıldığını araştırmaktadır. Zamanın Van Milletvekili Kinyas KARTAL a gider. Kinyas Kartal Vanlı toprak ağasıdır. Hatta Sovyetlerde Kızıl Ordu da görev yapmış teğmenlik rütbesine kadar yükselmiştir. Van bölgesinde altmışa yakın köyü vardır. Görevli Kinyas ağaya Köy Enstitülerinin neden kapatıldığını sorar. Kinyas ağa aynen şöyle yanıt verir. "Benim köylüm şehre inmezdi, benim köylümün şehirdeki işlerini benim adamlarım görürdü, bir gün köye iki öğretmen geldi benim köylüm dilekçelerini kendileri yazmaya başladılar. Ben köylümün aydınlanmasını isterim ama yaşarken ağalığımın elimden gitmesini istemem. 1950 yılında iktidara talip olanlar bize oy istemeye geldiklerinde kendilerine Köy Enstitülerini kapatacaklarına söz verirlerse kendilerine oy vereceğimizi söyledim. Biz onlara oy verdik onlar da sözlerinde durarak KÖY ENSTİTÜLERİNİ kapattılar dedi der. 1997 yılı Dünya genelinde Hasan li Yücel yılı ilan edilmişti. Biz Görele'de hem panel yaptık hemde tiyatro, halk ve sanat müziği açık hava konserleri yaparak Hasan Ali Yücel Yılı etkinliği düzenledik. O zaman ADD genel başkanı tarihçi ve sosyolog Prof. Dr Özer OZANKAYA hocama sormuştum, hocam Köy Enstitüleri kimin için vardı kapanması için oy verenler kimlerdi diye. Ülkemizde ülkemizin kaderine ellerinde bulunduran feodal toprak ağaları ve onların siyasi uzantıları Anadolu halkının aydınlanması için kurulan üretime dönük çağdaş eğitim sistemi olan KÖY ENSTİTÜLERİ ni bu nedenle kapattılar. Benim İlkokul öğretmenim Köy enstitüsü mezunu Kemal Mızrakçı ile eşi Necmiye Mızrakçı idiler. Ben Türkelli Köyü İlkokulu beşinci sınıfında sahneye çıkarak tiyatroya başladım. Hala da keyifle amatörde olsa sürdürüyorum, Başta Hasan Ali Yücel, İsmail Hakkı Tonguç olmak üzere Köy Enstitülerine emek veren öğretmenlerimiz ve o mükemmel okuldan mezun olarak bizleri yetiştiren öğretmenlerimin anıları önünde saygı ile eğiliyorum. Işıklar içinde uyusunlar. Daha sonra Görele Hasan ali Yücel İlkokulunun yapım aşamasındaki mücadelemi de sizlerle paylaşacağım. Sağlıcakla kalınız. ÇAKICI