"Sahile uçurdum gönül kuşunu,
Sıyırp gidiyor dağlar başını,
Mihri gibi gözlerimin yaşını,
Dökeyim de eğleneyim bir zaman. "
Pir Sultan Abdal
Kendimi bildim bileli, ilgimi çeken herhangi bir şey olursa, anlamı olsun veya olmasın, unutmadan not etmeye çalışırım.
Gazetelerde yazı yazmaya başlayınca, bu notlar çok işime yaradılar...
Kafama takılan bir çok konuyu, bu notlardan yararlanarak, - kendime göre- aydınlatmaya çalıştım.
Bu yazı da öyle olacak...
Ahalbaba(Ahılbaba, Akılbaba, Halbaba), tecen peyniri(imansız peynir olarak bilinir) , gecin fasilesi(fasulyesi) ve Anav Kültürü.
Bunların hepsini ayrı ayrı ve farklı zamanlarda not etmişim...
Haklarında yeni bilgiler elde etmiş veya yeni yorumlar yapmışsam, onları da bu notların yanına eklemişim...
İlk başlarda bunların birbiriyle pek ilgileri yok gibi duruyordu...
Geçen gün bizim hanım, nereden bulduysa bulmuş güzel bir gecin fasilesi yapmıştı...
Yiyen bilir; gecin fasilesi yemeği, bir de iyi yapılmışsa, tadına doyum olmaz...
İşin bu kısmını fazla uzatmadan geçelim.
Gecin fasilesine başka yerlerde "Fırın Fasulyesi" denir.
Yöremizde, fırın fasulyesi denirken bizim köylülerimiz niye gecin fasilesi, diyordu acaba?
Uzun zamandır sorarım bu soruyu kendime...
Bir kaç yıl önce, tecen(imansız) peynirinin adının nereden geldiğini araştırırken, Türkmenistan'ın Ahal İli'nde Tecen adında bir ilçenin olduğunu öğrendim.
İlçe merkezi Tecen'miş.
Tecen peynirinin izini bulmuştum...
Bulduğum bu izi sürerken, Ahalbaba Dağı'nın adının nereden geldiğinin izine de dek gelir gibi oldum:
"Ahal İli Türkmenistan illerinden biridir.
İl ülkenin güney orta kısmında yer almakta olup İran ve Afganistan'a sınırı bulunmaktadır.
İlin merkezi Anav'dır."
Anav şu ünlü Anav Kültürü'nün ortaya çıkarıldığı bölge.
İlginç...
İzlediğimiz iz, bizi hiç ummadığımız yerlere doğru sürüklüyordu...
Öyleyse biz de sürüklendiğimiz yöne doğru gidelim:
"Anav, Türkmenistan'ın Ahal İli'nin merkezi olan şehirdir.
Şehir, başkent Aşkabat'ın 8 km. güney doğusunda yer almaktadır."
Bu paylaştığım bilgileri, bir de harita üzerinde görmenizi öneririm.
Göreceksiniz Türk Tarihi'ile ilgili bildiğiniz bölük pörçük bilgiler yerli yerine oturacak ve sizi çok önemli sonuçlara götürecektir...
" Ahalbaba(Ahılbaba, Akılbaba, Halbaba), tecen peyniri, gecin fasilesi(fasulyesi) ve Anav Kültürü."
Bir arada değerlendirince bizi nerelere götürdüler?
Ne kaldı geriye?
Gecin fasilesi.
Bakın bu konuda da çok ilginç bir bilgiye ulaştım:
"Gecin, İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'nin Bostanabad şehrinde bir köydür."
Haritayı incelerken, Bostanabad şehrini de bulmaya çalışın, derim...
Bu arada kafanıza takılan soruları da bir kenara yazmayı unutmayın.
Size göre, önemsiz görünen bu sorular, emin olun ilerde çok işe yarayabileceklerdir.
Gecin'le ilgili notu yazarken birşey daha dikkatimi çekti:
Bostanabad, adından da belli olduğu gibi, bir tarım bölgesi; onun köyü olan Gecin Köyü'nde öyle olmalı...
Boşuna gecin fasilesi denmemiş...
Tecen için de benzer bir yorum yapabiliriz:
Tecen de peyniri ile ünlü olduğuna göre ora da büyük bir olasılıkla hayvancılık bölgesi...
Haftaya olmasa da bu ilginç konuya devam edebiliriz.
Ne dersiniz?