Son okuduğum kitap, A. Timur Bilgiç'in yazdığı "TARİH TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ" adlı bir sözlük. 1. Baskısı, 2012 yılında İstanbul'da yapılmış. Kitabı, bir sözlük nasıl okunursa, o şekilde okudum. Biz bu tür kitaplara, başucu kitapları, diyoruz... İmkan varsa, herkesin kütüphanesinde bulunması gereken bir kitap... Sözlükten(kitaptan) kendime göre seçtiğim bazı terimleri buraya alıyorum, umarım beğenirsiniz. Doyumluk değil tadımlık. TARİH FELSEFESİ: Geçmişte olup biten toplumsal olayların ve olguların nedenlerini araştıran bilim dalıdır. Tarih felsefesi, tarihsel okulum içinde üç büyük dünya görüşüne göre sıralanır. Bunlar; Metafizik Tarih: "Tarihi ve tarihsel olayları tanrılarla öteki metafizik güçler yaratır. Olaylar onların iadeleriyle başlar, gelişir ve sonuçlanır." İdealist Tarih: "Tarihsel olayların oluşması, gelişmesi ve sonuçlandırılmasında en önemli rolü kahramanlara hainler oynarlar. Tarihi yaratan onlardır." Materyalist Tarih: Tarihsel olayları yaratan lar ve sonuçlandıranlar örgütlü insan topkuluklarıdır. Tarih toplumsal sınıflar arası mücadekelerden oluşur." TÜRK: Tarih boyunca çeşitli kaynaklar "Türk" sözcüğü ne farklı anlamlar vermiştir. Bunlara göre, Çin kaynakları "Miğfer", Araplar "Terk", Kaşgarlı Mahmut "Olgunluk Çağı", Türkolog Wanber "Türemiş", Ziya Gökalp "Töre Sahibi, Töreli",, Türkolog Doerfer ise "Uyruk" anlamı vermişlerdir. Türklere Çinliler "Tukyu", Tibetliler "Duruggu", Hintliler "Turukha, Tyruşka", Macarlar "Törük", Ruslar "Tork ve Torki" derler. ÇİFT: Osmanlı Devleti'nde bir alan ölçüsüdür. Bir çift öküzle sürülebilen, işlenebilen toprak genilliğidir. Bu genişlik 60 ile 150 dekar arasında değişir. Çiftçi ve çiftlik sözcükleri buradan türemiltir. VAHABİLİK: 18. yüzyılda Arabistan'da ortaya çıkan dinsel siyasal takımdır. Kurucusu Muhammed Bin Abd-ül Vahap'tır. Hambeli Mezhebi'nin görüşlerini temel alır, dinsel öğeleri aşırı tutucu biçimde yorumlar ve kurallara zorla tutulmasını savunur. Başka mezheplere karşı tavrı çok serttir. Osmanlı Devleti'nde karşı da sık sık ayaklanmalar çıkarmışlardır. ULUSAL MORAL: Bir ulusun kendi hükümetlerinin duş politikasını barışta ve savaşta desteklemekte gösterdiği yoğunlaşma derecesidir. Tüm ülkede ulusal moralin varlığı, yokluğu veya niteliği özellikle ulusların tehlike ile karşılaştığı bunalımı zamanlarda daha açık biçimde ortaya çıkar. Ulusal moral bir devletin ordusunu, dış işlerini, üretimini yani tüm eylemlerin ve dolayısıyla gücünü etkiler. DEVŞİRME: Osmanlı Devleti'nde, Birinci Mehmet Devri'nde Kapıkulu Ocaklarındaki asker gereksinimi karşılamak içinkurulan, Acemi Ocağı'na belli kurallarla toplanan Hıristiyan çocuklardır. (...) Devşirme her 40 evden bir erkek çocuğu oranında yapılırdı. Tek oğul, Yahudi, olanlar, evliler, köy kethüdası oğulları, Çoban, sığırtmaç, Köse, kel, Türkçe bilenler, sanat sahibi olanlar, çok uzun ve kısa olanlar, Rus, Çingene veya Acem olanlarla Trabzon Hıristiyanları kesinlikle devşirilmezdi. JEZVİT: Mülümanlığa karşı, teorik anlamda mücadele etmek amacıyla kurulan Hıristiyan-Katolik tarikatıdır. Özellikle İslam inanışının akılcı mezhebi olan Mu'tezile hareketini yok etmek amacıyla çaba harcamıştır. Hıristiyan-Katolik tarikatlar arasında en aktif olanıdır. En iyisi bulup okumak kitabı...